Autor Tomislav Mihaljević
Utorak, 09 Veljača 2010 21:17
Pramenka je autohtona pasmina ovaca koja je dobro adaptirana na često nepovoljne uvjete gajenja u brdsko - planinskom području Balkanskog poluotoka. Pojedine populacije pokazuju veliki stupanj adaptacije na ambijentalne uvjete, koji se prvenstveno odnose na nadmorsku visinu, oštru klimu i oskudnu ishranu.U pojedinim bio geografskim područjima BiH formirani su sojevi pramenke (vlašićki, kupreški, podveleški, stolački, privorski) koji se prilično razlikuju po eksterijernim i proizvodnim karakteristikama. Ispitivanja biokemijskog polimorfizma proteina krvi, također ukazuju na postojanje visokog stupnja genetske varijabilnosti između sojeva.
Eksterijerne i proizvodne karakteristike pramenke su odraz loših uvjeta pod kojima se ova ovca gaji u brdsko-planinskim predjelima sa ekstenzivnim stočarstvom.
U svijetu se ukupno gaji oko milijardu grla ovaca. Najveći broj ovaca gaji se u Australiji i na Novom Zelandu, zatim na području bivšeg Sovjetskog Saveza, Kini i Indiji, a od evropskih zemalja u Velikoj Britaniji, Španjolskoj i mediteranskim zemljama.
Ekonomski značaj gajenja pramenka ovaca zasniva se na njihovim biološkim karakteristikama, koje omogućavaju da i relativno oskudnu vegetaciju pašnjaka pretvaraju u visoko vrijedne proizvode: meso, mlijeko, vunu i krzno. Od značaja je i izmet ovaca, koji predstavlja najprirodniji oblik fertilizacije zemlje, a naročito pašnjaka. Razvijene zemlje posebno stimulira uzgajivače koji svoje ovce drže na paši i na taj način doprinose očuvanju ekosistema i sprečavaju razvoj korovskih biljaka. Ovca je jedna od prvih udomaćenih vrsta, koja je čovjeku u najranijem periodu civilizacijskog razvoja osiguravala hranu i sirovine za odijevanje. I danas, usprkos razvoju kemijske industrije i proizvodnji sintetičkih vlakana, vuna predstavlja nezamjenljivu sirovinu u tekstilnoj industriji zbog svojih posebnih fizičko - kemijskih osobina, ali kod nas je još uvijek nedovoljno iskorištena.
Gajenje ovaca u svijetu najviše je zastupljeno u predjelima sa velikim površinama pašnjaka. Od posebnog je značaja za stanovništvo brdsko - planinskih područja. U našoj zemlji ovčarska proizvodnja je dosta usitnjena i odvija se uglavnom kod seljaka u manjim stadima (oko 60 grla).
Ukupan broj ovaca u BiH kreće se oko 640.000 grla, iako postoje uvjeti za gajenje znatno većeg broja ovaca. Ukupna proizvodnja je također niska, zbog slabe produktivnosti ovaca. Proizvodi se oko 1,7 kg vune po ovci i oko 40 kg mlijeka. Ukupna proizvodnja mesa godišnje iznosi oko 2.700 tona, a mlijeka oko 7 000 tona te svježa ovčja koža 518 tona. (Izvor: FAOSTAT baza podataka).
Autor: Tomislav Mihaljević dipl.ing.agr.
SADRŽAJ
1. UVOD
...........................................................................................................................................5
2. TEHNOLOGIJE UZGOJA OVACA ............................................................................................6
3. OBJEKTI ZA
SMJEŠTAJ.............................................................................................................9
4. HRANIDBA I KRMIVA
..............................................................................................................
15
5. HRANIDBA OVACA U PROIZVODNOM CIKLUSU ............................................................. 23
6. SINKRONIZACIJA ESTRUSA ................................................................................................ 28
7. JANJENJE
.................................................................................................................................30
8. ZOOTEHNIčKI ZAHVATI NA OVCAMA ................................................................................. 36
9. PREVENTIVA, ZAŠTITA I BOLESTI ....................................................................................... 39
10. GOSPODARSKA ISPLATIVOST UZGOJA OVACA ............................................................ 45
11. PREGLED OBILJEŽAVANJA OVACA U FBiH .................................................................... 46
12. LITERATURA
............................................................................................................................47